I. BÖLÜM

TÜRKLERDEN ÖNCE ATAEYMİR ÇEVRESİ, EYMÜR ADININ KÖKENİ, ANLAMI

A- ATAEYMİR'İN COĞRAFİ YERİ

        Ataeymir'in kurulduğu yer, İlk çağda Batı Anadolu'nun Karia (Karya) olarak adlandırılan bölgesinde yer alır.

       Bugünün idari sınırlarıyla, "Aydın ilinin, Menderes güneyinde kalan parçası; Denizli ilinin Babadağ güneyinde ve Kızılhisar-Acıpayam Ovasının batısında kalan parçası; Fethiye ilçesine bağlı parça dışında Muğla ilinin tümü, Karia kapsamındadır."

       Ataeymir, Aydın İli, Karacasu İlçesine bağlı, Tavas-İzmir karayolu üzerinde kurulmuş bir yerleşim yeridir. İzmir'e karayoluyla uzaklığı 235 km, Aydın İl merkezine 110 km, ilçe merkezine 17 kmdir.

       Yerleşim yerinin deniz seviyesinden yüksekliği 650 metredir. Ovası verimlidir. Akdeniz ikliminin egemen olduğu bu yörede, Akdeniz ikliminde yetişen bitkilerinin çoğu yetişmektedir. Akarsu bakımından çok zengin değildir, kışın derelerde su olmakla birlikte, yazları sürekli akan akarsuyu yoktur.

       Ataeymir; doğusunda Babadağ, batısında Karıncalıdağ, güneyinde Avdan ve Kocadağ ile çevrili, tarihi Aphrodisias Kentinin de üzerinde bulunduğu ovanın doğu kenarında kurulmuştur.

       Bugün doğusunda Dikmen ve Yeniköy, güneydoğusunda Seki, güneyinde Gökçeler ve Ören, batısında Geyre, kuzeyinde Palamutçuk köyleriyle çevrilidir. Osmanlı devrinde ise, bu köylerin bir kısmı yoktu. O zaman olan köylerin bir kısmı şimdi yoktur.

       Ataeymir, muhtemelen ilk defa Türklerin kurduğu bir köydür. Köyün burada kurulmasının sebebi, köyün üst tarafında bulunan su kaynağıyla ilgili olabilir.

B- ATAEYMİR ADININ KÖKENİ VE ANLAMI

       Yazılı kaynaklarda köyün ilk kuruluşuyla ilgili bilgi yoktur. Türklerin bu yörede 1261´lerden sonra etkin olduğu düşünülürse, en iyimser yorumla 1300'lü yıllarda ve daha sonrasında Eymür kurulmuş olabilir.MAD.232 no'lu 1470 tarihli Tapu tahrir defterine göre 1390'da bu yöre Osmanlı egemenliğine geçtiğinde Eymür köyünün olduğu kesindir. Köyün gelirinin padişah Yıldırım Hüdâvendigâr zamanında kime ait olduğu bu defterde gösterilmiştir.

Resim 1 : Bekar Çeşmesi

       Köyün adıyla ilgili söylenceler vardır. Söylenceler bazen gerçeklikleri özünde barındırır. Bu anlatılan söylenceler ne kadar gerçeği yansıtıyor, bilinemez.

              1- Bundan yıllar önce Eymir'de Emir adında nişanlı çok güzel genç bir kız yaşarmış. Bu kız hastalanıp, evlenemeden ölmüş. Emir kızın çeyizleri satılıp, çeyiz parasıyla bugünkü Emir Çeşmesi yaptırılmış. Bu olaydan sonra köyün adı Emir olmuş, zaman içinde Eymir olarak söylenir olmuş.

              2- Yıllar önce Eymir köyünün bulunduğu yere, aileleriyle üç erkek kardeş gelmiş. Köyde bulunan su kaynağını üç parçaya bölüp, üç çeşme yapmışlar. Bu üç kardeşten birinin adı Emir (Türkçede bey anlamındadır) imiş. Köyün adı Emir'den gelmiş. Bugün gerçekten üç tane çeşme vardır. Emir Çeşmesi, Bekâr Çeşmesi, Beş Ahır Çeşmesi.

        Eymür adı, Oğuzların Üçok Kolunun Dağhan sülâlesine mensup bir boyun adıdır. Anlamı ise, son derece iyi ve zengin demektir. Oğuz boyları içinde etkinlik açısından 4. sıradadır.

       15,16.yüzyılda Aydın Sancağında Karacakoyunlu ulusuna ait iki Eymir cemaati tespit edilmiştir. Bunlardan birincisi; Eymür cemaati, ikincisi Sarı Eymür oğlu İsa cemaatidir.15,16. yüzyıldan kalan Tapu Tahrir Defterlerinde Eymür köyünün erkek adları içinde İsa adının olduğu görülmektedir.

       Tarihçi Faruk Sümer, 16.yüzyıl Anadolu'sunda Eymür adlı 71 tane yer adı belirlemiştir. Bu yerleşim yerlerinden üç tanesi Aydın Sancağı'ndadır. Bu 71 yerleşim yeri içinde araştırma konumuz köy, vergi nüfusu açısından 6. sıradadır.

       Eymir adı 15,16.yüzyıllarda Osmanlı kaynaklarında Eymir ve Eymür, 1845'te ise Eymir olarak geçmektedir

C- İLKÇAĞDAN 13.YÜZYILA KADAR ATAEYMİR ÇEVRESİ

       Esas olarak bu tarihsel dönem inceleme kapsamı dışında olduğu için, burada genel bilgi verilecektir. Bu bölge Anadolu'nun verimli bir yeri olması nedeniyle, çok eski çağlardan bu yana insanların yaşadığı, değişik uygarlıkların kurulup yok olduğu bir yerdir.

       Ataeymir'in 3 km batısında bulunan önemli antik çağ kenti Aphrodisias, bu coğrafyanın tarihi açısından önemli yere sahiptir. Bu antik kentte yapılan kazılarda ortaya çıkan tarihi malzemenin değerlendirmesinden bu yörede, yaklaşık İ.Ö.4360 lardan beri insanların yaşadığı ortaya çıkmıştır.

       Aphrodisias ve çevresinde ilk olarak yaşadığı bilinen halk, Luviler ( M.Ö.1.binyıl) olmuştur. Sonra sırasıyla, Karialılar (M.Ö.700-M.Ö.300),Lidyalılar(M.Ö.676-M.Ö.546) Persler (M.Ö.546-M.Ö.333), Makedonlar (M.Ö.333-M.Ö.30), Romalılar (M.Ö.30-M.S.395), Bizanslılar (M.S.395-M.S.1261)     egemenlik kurmuşlardır.

Türkler 1261'den itibaren bu yörede etkin olmaya başlamışlardır. Yörenin beylikler dönemi ve Osmanlının ilk dönemlerine ait tarihi, bütünüyle ortaya çıkarılamamıştır. Bilinenler ise; bu bölgede önce Muğla merkezli Menteşeoğulları (1261-1308), (1308–1390) yılları arası Aydınoğulları, 1390–1402 arası Osmanlılar, 1402–1426 tekrar Aydınoğulları, 1426'dan sonra tamamen Osmanlı Devleti egemenliğine geçtiğidir.

NOT :

Okulumuz mezunlarından  Sayın Av. İsa ÖZBİLEN´in "Ataeymir Tarihi Tarih- Kültür 1390-2008 " adlı kitabından yazarın izniyle alınmıştır.

www.scribd.com/doc/21293053/ataeymir-tarihi